Opublikowano 2019-12-16 09:34:28

"Wszytko o śmieciach"

  

 

                                          

Wyselekcjonowane ze „strumienia” odpady komunalne można ponownie wykorzystać lub poddać recyklingowi, co stanowi istotę gospodarki obiegu zamkniętego odpadów. To także my możemy sprawić, by jak najmniej odpadów wypadało z obiegu

 

Produkujemy, korzystamy i wyrzucamy – gospodarka światowa rozwinęła się tak bardzo, że wytwarzamy tyle śmieci, ile żadna inna epoka. Tym samym bardziej niż nasi przodkowie nadwyrężamy środowisko naturalne.

 

Z półki sklepowej szybko do kosza

Od czasu rewolucji przemysłowej, tj. od wieku XVIII, na świecie dominuje linearny model gospodarki – oparty na schema­cie „weź (surowiec) – wyprodukuj – użyj – wyrzuć”. Jego elementem są produkty tanie, łatwo dostępne, ale o tzw. „obli­czonej zużywalności”. Po pewnym cza­sie przestają działać/niszczą się, a my, nie chcąc wydawać kroci na naprawę, łatwo godzimy się na kupno nowej rze­czy. Starą – wyrzucamy.

Jakie są konsekwencje takiego modelu? Przede wszystkim niezrównoważone po­dejście do surowców naturalnych, które w większości nie są przecież niewyczer­palne. To także zanieczyszczenie – w czasie zakrojonej na tak szeroką ska­lę produkcji do środowiska dostają się szkodliwe związki. Przede wszystkim jed­nak godząc się na krótki cykl życia pro­duktu, generujemy więcej odpadów, a te przyczyniają się do zanieczyszcza­nia gleby i wód gruntowych. Do tego ich składowanie zajmuje bardzo wiele miejsca. Możliwości regenera­cyjne środowiska, które musi pora­dzić sobie ze znaczną ilością zanie­czyszczeń, są ograniczone.

 

 Wszystko zaczyna się w domu

Aby ponowne wykrzystanie odpadów było możliwe, konieczna jest segraga­cja, rozdzielanie ich na poszczególne frakcje. To zaczyna się już u źródła – w naszych domach. Rozdzielając two­rzywa sztuczne (pojemnik żółty), papier (niebieski), szkło (zielony) i odpady bio (brązowy) oszczędzamy zasoby natural­ne, pomagamy zmniejszać powierzch­nię składowania, ograniczamy zużycie energii, wody, emisję zanieczyszczeń, przyczyniamy się do ratowania drzew, a także (odpady bio) do użyźniania gle­by w sposób naturalny.

 Zarówno odpady zebrane selek­tywnie, jak i te, których nie możemy wyrzucać do przydomowych po­jemników - m.in. odpady wielko­gabarytowe, budowlane i rozbiór­kowe w ilości do 100 kg na kwartał nieodpłatnie, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady niebezpiecz­ne, zużyte opony pochodzące od samochodów osobowych oraz jed­nośladów używanych w gospodar­stwie domowym możemy pozostawić w Punktach Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych.

  

Gospodarka kołem się toczy

Konsekwencjom tym jednak się prze­ciwdziała. Czynione są starania, by model linearny zastąpić modelem go­spodarki o obiegu zamkniętym, inaczej – gospodarki cyrkularnej. Oznacza to, że cykl życia produktu ma zostać wydłu­żony. Obieg od produkcji, poprzez kon­sumpcję (użytkowanie) ma wiązać się pożyczaniem, ponownym używaniem, naprawą, odnawianiem produktów tak długo, jak to możliwe. Kiedy sam pro­dukt nie nadaje się do użytku, surowce i odpady, które z niego pochodzą, powinny zostać w gospodarce – a więc należy poddać je recyklingowi, przetworzeniu, które umożliwi powsta­nie nowego produktu. Ten ponownie znajdzie się w wyjściowym punkcie obiegu.

 

Straty materiałów, a więc to, co z obiegu „wypadnie”, powinny być jak najmniejsze.

Wprowadzaniu tego modelu słu­żą także regulacje prawne i spe­cjalne programy. Unia Europejska w strategii na rzecz gospodarki cyr­kularnej wyznaczyła dla państw członkowskich szereg celów: 65-procen­towy recykling odpadów do 2035 roku, a do 2030 70-procentowy recykling opakowań, w tym m.in. 85-procento­wy opakowań z papieru, 55-procento­wy – tych z plastiku etc.

 

Według szacunków UE, przejście od modelu gospodarki liniowej do cyrkularnej pozwoli nie tylko zmniej­szyć negatywny wpływ na śro­dowisko, ale także zwiększy bez­pieczeństwo dostaw surowców i konkurencyjność na rynkach, ma także przynieść oszczędności zwykłym konsumentom poprzez bardziej trwałe i innowacyjne produkty.

 

 

EWOLUCJA OD LINII DO KOŁA

Dotychczasowe, linearne podejście do obiegu odpadów nie przyniosło spodziewanych korzyści. W przyrodzie nie sposób doszukać się jakichkolwiek układów linearnych. Wszystkie naturalne procesy są układami cyklicznymi, różnie ułożonymi w czasie.
Do tych cykli powinniśmy się odnosić, próbując wprowadzić w życie i konstruując modele gospodarki o obiegu zamkniętym. A to dzięki zdobytej na przestrzeni lat wiedzy, opierając się na biomimikrze, dziedzinie wiedzy zajmującej się odwzorowywaniem
istniejących układów przyrodniczych i ich zastosowaniami w różnych obszarach gospodarki. Jedynymi producentami odpadów jesteśmy my, ludzie, i to od nas zależy, jak szybko rozwiążemy problem masowej produkcji odpadów i ich odpowiedniego,
przemyślanego, i gospodarczo zyskownego zagospodarowania. Ma to głęboki sens, bo jest to układ trwały, gdzie nie ma możliwości, by wystąpił jakiś kryzys braku źródła jakiegoś konkretnego zasobu. Będzie bowiem on krążył w systemie, nigdy
z niego nie wypadając.

 

CONSTANS CZYLI STAŁA!

Aby system sprawnie mógł zacząć funkcjonować, potrzeba znaleźć sposób dojścia do takiego poziomu gospodarowania, w którym ilość wykorzystywanych surowców jest stała. Żeby tak mogło się stać, jakość zasobów, podczas wędrówki w obiegu zamkniętym, nie może
ulegać degradacji. Należy więc zaprojektować takie modele, techniki i technologie, żeby tę wartość, o ile to możliwe podnosić, a jeśli się nie da, to przynajmniej utrzymywać ją na stałym poziomie. Od dawna wiemy, że aluminium jesteśmy w stanie w 100% stosować w obiegu zamkniętym. Ze stalą
i żelazem jest również podobnie. Oczywiście, można je również odzyskać ze złomu praktycznie w 100%.

 

KUPUJ Z GŁOWĄ!

Przede wszystkim patrzmy, co kupujemy. Jeśli mamy wybór – kupić bezpośrednio wyciskany sok z jabłek w worku z kranikiem i ten sam produkt opakowany dodatkowo w karton – to po co przepłacać? Nie dość, że tańszy jest wybór samego worka, 
to przy okazji nie produkujesz dodatkowego odpadu, z którym musi poradzić sobie system. Na szczęście wiedza i praktyka idące w parze mogą tutaj wiele zdziałać! Kartoniki po mleku i sokach to ważne źródło wartościowego włókna celulozowego
poszukiwanego przez na przykład papiernie. Opakowania wielomateriałowe po żywności płynnej, czyli tzw. kartoniki, zawierają bardzo cenny surowiec – czyste włókno celulozowe. Odzyskane z kartoników długie, wartościowe włókno, którego
jest tu 70-80 proc., może być użyte w przemyśle papierniczym jeszcze co najmniej siedmiokrotnie. Nie nadaje się już do bezpośredniego kontaktu z żywnością, ale może służyć np. do produkcji kartonów na telewizory czy pralki bądź innych zbiorczych
opakowań nawet do żywności. Myśl ekologicznie, używaj, segreguj i dbaj o dobro swoje i przyszłych pokoleń!

 

Wspierajmy recykling, by długi czas rozkładu odpadów zastąpić możliwością ponownego użytkowania.


Zdecydowana większość opakowań, które kupujemy w sklepach, wykonana jest z plastiku, szkła, papieru czy aluminium – jeśli po użyciu nie zostaną poprawnie zagospodarowane, stają się odpadem, który zanieczyszcza nasze środowisko naturalne. Niektóre odpady rozkładają się przez kilkadziesiąt, a nawet kilkaset lat, podczas gdy wiele z nich mogłoby zostać poddane recyklingowi i użyte ponownie, ograniczając w ten sposób składowanie odpadów i zużycie surowców pierwotnych.

Odpady dzielimy na te biodegradowalne i niebiodegradowalne. Większość biodegradowalnych to te, z których rozkładem mogą poradzić sobie mikroorganizmy. Nie oznacza to jednak, że środowisko radzi sobie z nimi w krótkim okresie czasu. Większość odpadów roślinnych lub papierowych, które mogą wydawać się przyjazne środowisku, tak naprawdę stanowią nie lada wyzwanie. Każda gazeta lub ogryzek jabłka potrzebuje aż 6 miesięcy na całkowity rozkład. Znacznie gorzej jednak wygląda kwestia rozkładu opakowań wykonanych z plastiku, papieru czy szkła, które w drodze recyklingu mogą otrzymać od nas drugie życie pod warunkiem poprawnej segregacji. Segregacja zaczyna się w naszych domach – jednak nie wszystkie odpady zostaną odebrane wprost z naszych miejsc zamieszkania. Problem ten rozwiązują Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK-i).

Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) umożliwia racjonalną segregację 

Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych to miejsca, dzięki którym nie musimy martwić się, co zrobić z odpadami wytwarzanymi w naszych domach, także tymi problemowymi i niektórymi odpadami niebezpiecznymi.
Dzięki funkcjonowaniu PSZOK-ów w miastach i gminach odpady są odpowiednio segregowane, co umożliwia recykling na większą skalę.
PSZOK-i wyposażone są w specjalne pojemniki, które są przeznaczone na konkretne odpady, między innymi na odpady niebezpieczne – przeterminowane leki, baterie, akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady wielkogabarytowe i budowlane, a także selektywnie gromadzone
szkło, papier oraz tworzywa sztuczne. Wszystkie te odpady poddawane są właściwym procesom utylizacji lub recyklingu.
Do korzystania z Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych upoważnieni są mieszkańcy nieruchomości gmin członkowskich Związki Gmin i Krajny, którzy uprzednio złożyli deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi.
W celu złożenia odpadów w PSZOK-u należy okazać dokument, który umożliwia identyfikację miejsca zamieszkania. Przyjęcia odpadów w punkcie dokonuje upoważniony pracownik PSZOK-u, który na miejscu sprawdza zgodność dostarczonych odpadów z aktualnym wykazem oraz obowiązującym regulaminem.

Do PSZOK-ów trafić mogą również rzeczy używane, które nie stanowią odpadu, w celu ich ponownego użycia. By jednak odpady mogły zostać przyjęte, muszą one spełniać określone wymagania.
• muszą być posegregowane oraz niezanieczyszczone innymi odpadami,
• odpady płynne umieszczone w szczelnych pojemnikach,
• w przypadku odpadów niebezpiecznych, powinny one być możliwe do identyfikacji tzn. posiadać etykietę bądź ulotkę z określeniem składu chemicznego – najlepiej w oryginalnych opakowaniach,
• nie mogą zawierać takich elementów jak azbest, szkło zbrojone oraz hartowane, części samochodowe (poza zużytymi oponami).
Po dostarczeniu odpadów jesteśmy zobowiązani do umieszczenia ich w odpowiednim, wskazanym przez pracownika PSZOK-u, pojemniku czy kontenerze. W sytuacji, gdy dostarczamy odpady wykazujące niebezpieczne substancje, należy przekazać je do zważenia, zewidencjonowania
oraz umieszczenia w odpowiednim pojemniku pracownikowi PSZOK-u.
Pracownik może odmówić przyjęcia dostarczonych odpadów w przypadku, gdy byłoby to niezgodne z przepisami prawa lub stanowiłyby zagrożenie dla życia ludzi, np. 
• w sytuacji, gdy odpady niebezpieczne nie posiadają
etykiet/ulotek,

• gdy nie ma możliwości identyfikacji odpadów,
• w przypadku odmowy wypełnienia oświadczenia,
• w przypadku podejrzenia, że odpdy pochodzą z działalności gospodarczej.

Czas rozkładu wybranych grup odpadów
Papier
To materiał, który łatwo poddać recyklingowi i który podobnie jak odpady organiczne w większości przypadków jest bezpieczny dla środowiska. Degradacja papieru może potrwać od kilku tygodni aż do kilku miesięcy.
Plastik 
Niektóre produkty wykonane z tworzyw sztucznych ulegają rozkładowi nieco szybciej, inne wolniej, a jeszcze inne - w ogóle. Średnio, odpady wykonane z plastiku, rozkładają się w przeciągu 100 do nawet 1 000 lat.
Szkło
Odpady wykonane ze szkła są najłatwiejsze w przerobieniu do ponownego użytku. Materiał ten nie musi być szkodliwy, ponieważ można go zastosować wielokrotnie, przetwarzając w nieskończoność. Jednakże w przypadku, gdy szkło nie trafi do odpowiedniego pojemnika
na odpady, jego rozkład może zająć miliony lat, a nawet nie ulec rozkładowi w ogóle.
Aluminium
Czas potrzebny na rozkład metalu zależy głównie od stopu, z którego ten jest wykonany. W tym przypadku rozkładowi najszybciej ulegną metalowe puszki po jedzeniu – zajmie to ok. 10 lat. Inaczej wygląda sytuacja z aluminium, które jest stopem zabezpieczanym przed
korozją i jego rozkład może zająć nawet kilkaset lat, tak jak w przypadku aluminiowej puszki po napoju.
Odpady organiczne
Są to przede wszystkim bioodpady. W zależności od rodzaju odpadu organicznego, rozkładają się one w czasie od dwóch tygodni do maksymalnie kilkunastu miesięcy. Do odpadów organicznych zaliczają się przede wszystkim resztki jedzenia z gospodarstw domowych,
ale także odpady zielone, takie jak trawa, liście czy drobne gałęzie.

 

Odpady niebezpieczne to takie, które ze względu na swoje właściwości oraz skład chemiczny stanowią realne lub potencjalne zagrożenie dla życia ludzi oraz zwierząt.
Odpady niebezpieczne posiadają takie właściwości, jak: wybuchowość, wysoka łatwopalność, utleniające, drażniące, toksyczne, rakotwórcze, żrące, są szkodliwe a także bywają zakaźne.
Odpady niebezpieczne kojarzone są głównie z przemysłem, jednak i gospodarstwa domowe są źródłem ich wytwarzania. Produkty używane przez nas na co dzień, takie jak np. dezodoranty, wszelkiego rodzaju lakiery, sprzęt elektroniczny, środki dezynfekcji, baterie i akumulatory, leki oraz opakowania po takich substancjach nawet po ich właściwym wykorzystaniu czy użytkowaniu, w którymś momencie stają się odpadem i mogą być źródłem zagrożenia dla środowiska.

Odpady niebezpieczne do ponownego przetworzenia 

Podobnie jak metale, tworzywa sztuczne czy makulatura odpady niebezpieczne są wartościowym materiałem. To, które odpady niebezpieczne i w jaki sposób mogą zostać poddane odzyskowi zależy od ich właściwości, a także sposobu obchodzenia się z nimi po wykorzystaniu. Ponownie wykorzystać możemy m.in. substancje nieorganiczne, zużyte oleje i rozpuszczalniki, farby czy kleje. Takie działanie jest możliwe w przypadku, kiedy odpady niebezpieczne są składowane w odpowiednim miejscu. Miejscem do tego przeznaczonym są właśnie Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), do których można nieodpłatnie przekazać odpady niebezpieczne. Są one wówczas odpowiednio segregowane oraz przekazywane do ponownego przetworzenia, utylizacji. Do PSZOK mogą być dostarczone odpady pochodzące z wytworzenia ich wyłącznie w nieruchomościach zamieszkanych, wówczas kiedy właściciel, zarządca złoży stosowną deklarację.

Odpowiednie składowanie dla naszego bezpieczeństwa

Należy pamiętać o tym, by odpady niebezpieczne powstające w naszych gospodarstwach domowych zbierać oddzielnie. Nie należy wrzucać ich do pojemników na odpady zmieszane. W przypadku wrzucenia odpadów niebezpiecznych do pojemnika na zmieszane odpady komunalne nie będzie możliwe oddzielenie ich od pozostałych odpadów, ponadto istnieje możliwość wystąpienia niekontrolowanych reakcji chemicznych między niektórymi odpadami.

      

W PSZOK-ach poszczególne rodzaje odpadów zbierane są w oddzielnych opisanych pojemnikach, umieszczonych w pomieszczeniach zabezpieczonych przed dostępem osób trzecich, zadaszonych i wyposażonych w szczelną posadzkę, z zamontowanym bezodpływowym zbiornikiem na ewentualne odcieki. Zebrane selektywnie odpady niebezpieczne przekazywane są do uprawnionych podmiotów celem ich unieszkodliwienia w kontrolowanych warunkach. Tylko w ten sposób możliwe jest bezpieczne pozbycie się odpadów niebezpiecznych powstających w gospodarstwach domowych, co bezpośrednio przełoży się na zdecydowana poprawę stanu środowiska naturalnego nas otaczającego.

\

baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner